Clickbaits, misverstanden, zwarte zwanen en echte problemen

"De manieren waarop Bitcoin kan falen zijn talrijk, en toch neemt het aantal investeerders jaar op jaar toe. Wat bezielt hen?", zo begonnen we het inleidende artikel van deze serie.

Als antwoord op deze vraag beschreven we drie perspectieven op een grootse toekomst van Bitcoin, drie investment theses:

Het ideële perspectief, waarbij bitcoin mensen beschermt tegen oprukkende surveillance en censuur door overheid en tech-bedrijven.

Het financiële perspectief, waarbij bitcoin een optie is op het falen van het huidige geldsysteem, een gok met gigantische upside.

Het technologische perspectief, waarbij bitcoin hét wereldwijde digitale geldsysteem wordt, het internet voor waardeoverdracht.

Vanuit een verschillende invalshoek kijken ze naar hetzelfde: de enorme potentie van deze revolutionaire technologie, met het vertrouwen dat de tienduizenden geniale geesten die er wereldwijd aan werken de talloze problemen en bezwaren zullen oplossen.

Problemen en bezwaren

De komende tijd willen we stilstaan bij een aantal van deze bezwaren die we zullen moeten oplossen voordat Bitcoin z'n belofte kan waarmaken. Maar lang niet alle bezwaren zijn interessant om bij stil te staan. Laten we ze daarom eerst eens in vier categorieën verdelen.

Bitcoin, de grootste zwendel sinds de tulpenmanie! Journalisten en economen laten er geen misverstand over bestaan: Bedacht door nerds op hun zolderkamer, gebruikt door criminelen, en volstrekt waardeloos. Gebakken lucht, een piramidespel, een bubbel.

Deze bezwaren noemen we de clickbaits. Ze komen voort uit desinteresse, luiheid, vooringenomenheid of sensatiezucht. Die laten we lekker voor wat het is. De tijd zal het leren, zeggen we dan maar.

Bitcoin heeft enorme inflatie. / Er zijn er maar 21 miljoen en dat zijn er te weinig. / Je moet een hele bitcoin kopen. / Je kunt Bitcoin gewoon kopiëren. / De Chinese overheid zit erachter. / Bitcoin is illegaal in Nederland. / Ze kunnen makkelijk worden gestolen.

Deze bezwaren noemen we de misverstanden. Gevolg van foute aannames en borrelpraat. Iedereen die zich erin verdiept leert al snel dat het anders in elkaar zit. Als dit al problemen van Bitcoin zijn, dan ligt de oplossing in communicatie en educatie.

Bitcoin zou kunnen falen door een onfortuinlijke gebeurtenis, zoals een niet te repareren fout in het protocol, een extreem grote hack of een wereldwijd verbod.

Deze bezwaren noemen we de zwarte zwanen. Het zijn reële gevaren waarvan kenmerkend is dat we ze van tevoren niet precies zien aankomen.

Wel kunnen we anticiperen op de impact ervan, en die neemt af naarmate er meer mensen aan crypto werken, erop bouwen en er gebruik van maken. Het belang wordt simpelweg te groot om zomaar de handdoek in de ring te gooien.

Het is een (per definitie) zinloos streven om zwarte zwanen te voorkomen, want er zijn altijd andere zwarte zwanen waar we nog niet aan gedacht hebben.

De oplossing is om crypto als geheel steeds antifragieler te maken. Dat doen we bijvoorbeeld door in veel kleine organisaties en initiatieven experimenten te doen, snel te falen en snel te leren. Aan zwarte zwanen zullen we zeker nog eens een artikel wijden, maar we laten ze voor deze serie buiten beschouwing.

Bitcoin is niet geschikt als wereldwijd geldsysteem. Het is te traag, te duur en niet schaalbaar genoeg. Er is geen privacy, het gebruikt teveel energie en het is niet meer veilig als miners alleen van de transactiekosten moeten leven. Ook is het vreselijk ingewikkeld en voor gewone mensen onbruikbaar.

Dit zijn de echte problemen. Hier hebben mensen terechte kritiek op hoe het nu is. Natuurlijk laten we ons niet meeslepen in het verhaal dat Bitcoin of crypto daardoor überhaupt kansloos is. We zien dit als een soort todo-lijstje voor de industry.

Het todo-lijstje

Laten we eens een wat uitgebreidere lijst maken van problemen die we nog moeten oplossen.

• Bitcoin is traag, het duurt uren voor een transactie definitief is.
• Bitcoin is duur, en daarmee ongeschikt voor kleine transacties.
• Bitcoin is niet schaalbaar, het kan maar 7 transacties per seconde verwerken.
• Bitcoin biedt geen privacy, je bent niet anoniem maar pseudonym.
• Bitcoin is niet decentraal, vanwege de mining pools.
• Bitcoin is niet gebruiksvriendelijk, het is lastig, technisch, riskant.
• Bitcoin kan met een vingerknip verboden worden.
• Bitcoin ondersteunt geen krachtige smart contracts.

Veel crypto-projecten zijn gemaakt om één of meerdere van deze problemen op te lossen. Je zou ze kunnen zien als experimenten om uit te vinden wat voor soort oplossing zou kunnen werken. Denk aan smart contracts, proof of stake, DAG's en zero-knowledge proofs.

Een gevaar is dat men die projecten ziet als opvolger van Bitcoin. Dan verliest men uit het oog dat ook die projecten weer hun eigen zwakke punten hebben. Of dat we geen flauw idee hebben of het ook werkt als ze net zoveel gebruikt worden als Bitcoin.

Een betere benadering is dat we ze zien als proeftuin waarin technologie wordt ontwikkeld en ontwikkelaars worden opgeleid. Het kan ertoe leiden dat ze een eigen bestaansrecht krijgen, bijvoorbeeld voor een specifieke toepassing of sector. Of als aanvulling op Bitcoin door een koppeling of in een tweede laag erop.

Als je geïnteresseerd bent in andere projecten dan Bitcoin om te leren dan loop je weinig risico. Je opgedane kennis en vaardigheden zijn ook elders bruikbaar. Erin investeren is gevaarlijker. Het kan maar zo zijn dat een experiment stopt.

Terug naar het todo-lijstje.

Het klinkt misschien wat ellendig en deprimerend om zo uitgebreid met problemen en bezwaren bezig te zijn. Maar het goede nieuws is dat we vooral zullen kijken naar de oplossingen waar men al aan werkt. En dat is uiterst hoopgevend, kan ik vast verklappen!