Duitsland op de rand van recessie. Wie volgt?

Een veel gebruikte definitie van een recessie is twee opeenvolgende kwartalen van economische krimp. Om dat te meten gebruiken we het bruto binnenlands product (BBP). Dat is de marktwaarde van alle producten en diensten die een land in een bepaalde periode produceert.

Je kunt ermee uitdrukken hoe groot een economie is, en dus ook landen met elkaar vergelijken, of de omvang van de economie in verschillende jaren met elkaar vergelijken. Dat laatste doet het CBS in Nederland, en die vertelt ons elk kwartaal hoeveel de economie is gegroeid of gekrompen.

Twee kwartalen van krimp zagen we in Nederland voor het laatst in 2012 en 2013. Dat waren twee korte, milde recessies, met twee kwartalen rond de -0,5%. Dat soort cijfers zien we nu in Duitsland ook. Het tweede kwartaal was er een heel kleine economische krimp van -0,1%.

Germany On Brink Of Recession As Economy Shrinks In Q2 https://t.co/MZe9d1adLR

— zerohedge (@zerohedge) August 14, 2019

Ook Zweden en Engeland zagen voor het eerst weer een kleine krimp in het tweede kwartaal van 2019. Argentinië, Brazilië en Rusland hadden in het eerste kwartaal van 2019 al negatieve groei. Zijn er meer landen op weg naar een recessie?

Nog geen recessie, maar wel dalende groei

In Nederland groeide de economie in het tweede kwartaal met 0,5%. Goed nieuws, zo twitterde Gert-Jan Segers:

Terwijl de economie van grote buurlanden krimpt, groeit de onze. En groeit het aantal vaste banen. Dat is goed nieuws voor al die gezinnen die daar voor hun dagelijks brood van afhankelijk zijn. So far, so good.. https://t.co/7hcZUErUUP

— Gert-Jan Segers (@gertjansegers) August 14, 2019

Maar daar is wel wat op af te dingen. De economieën in de eurozone zijn nauw met elkaar verbonden door de gedeelde munt en het gedeelde monetaire beleid. De pijn van de buurman is onze pijn.

En in heel Europa zien we economische groei dalen. Ook in Nederland ligt de top met een jaar-op-jaar groei van rond de 3% achter ons in 2017 en begin 2018. Sindsdien daalt de trend naar nu 2.0%.

Macro-econoom Raoul Pal ziet in Nederland een correlatie tussen de groei van het BBP en het consumentenvertrouwen. Dat zou wijzen op een verdere daling.

But Holland is forecast to weaken... pic.twitter.com/zDTIMmgbOF

— Raoul Pal (@RaoulGMI) July 7, 2019

In Italië gaat het al een tijdje slechter, en komt Q2 op precies 0% uit. Ook daar suggereert een leading indicator verdere krimp. In Spanje gaat het nog prima, maar zien we wel het begin van een dalende trend.

Tot slot

In de meeste landen wereldwijd daalt de economische groei. Dat is waar het IMF en de BIS voor waarschuwden, een global slowdown.

Sommige landen beleefden in het tweede kwartaal van 2019 voor het eerst weer economische krimp. Bijvoorbeeld Duitsland, Zweden en Engeland. Andere landen zitten op of nog net boven de nullijn, zoals Italië. Opvallend is dat indicatoren die de trend voorspellen, zoals het consumentenvertrouwen in Nederland) wijzen op een verdere daling.

Een feitelijke recessie is voor de meeste landen nog niet aan de orde. Politici kijken naar de berichten van het CBS, en kijken dus achteruit. Ze zijn nog vrolijk en positief als altijd: alles onder controle! Vergissen ze zich? Een aantal externe schokken zou dit kunnen versnellen en verergeren, zoals een rommelige Brexit, toenemende handelsoorlogen van de VS of ellende met Europese bankensector door de lage rente.

Een volgend meetmoment is in oktober, als de BBP-cijfers van het derde kwartaal beschikbaar komen!