Epidemieën en economische crisissen leven in een extreme wereld

Dit artikel is een weergave van dit Twitter-draadje (ThreadReader).

Stel dat je 1000 mannen opmeet en hun lengte noteert. Je krijgt dan een mooie gaussverdeling, of normale verdeling. Gemiddeld bijvoorbeeld 1,80 meter, en 68% valt binnen de eerste standaardafwijking (genoteerd met het griekse teken sigma) van 1,70 tot 1,90 meter.

Dit is de wereld van gemiddelden. Je kunt er precies zeggen wat de kans is dat iemand 2,40 meter lang is, en de kans is nul dat je iemand tegenkomt van 100 meter lang. Als er iemand bijkomt, dan zal het gemiddelde niet erg veranderen.

Stel dat je van 1000 mensen noteert wat hun vermogen is. Je krijgt dan een ander soort verdeling, namelijk één met een dikke staart. In die staart zit Jeff Bezos met een vermogen van 100 miljard.

Dit is de wereld van extremen. Als ik de kamer binnenloop zal het gemiddelde vermogen niet veel veranderen. Als Jeff Bezos er binnenloopt wel. Hier zijn steekproeven, lineaire modellen en de normale verdeling levensgevaarlijk.

Leven in de extreme wereld

Epidemieën en economische crisissen leven in de extreme wereld. Een epidemie kan duizenden doden hebben (SARS, MERS, Ebola) of miljoenen (Spaanse griep, de pest). Die tweede groep is niet duizend keer zo zeldzaam.

Voor economische gebeurtenissen geldt hetzelfde. Len Kiefer, chief econoom bij Freddie Mac, noemde het aantal nieuwe ww-aanvragen in de VS gisteren een 30-sigma gebeurtenis. Extreem onwaarschijnlijk dus. Zeg maar gerust onmogelijk.

weekly jobless claims, a 30σ event pic.twitter.com/LEO7s5TXsH

— 📈 𝙻𝚎𝚗 𝙺𝚒𝚎𝚏𝚎𝚛 📊 (@lenkiefer) March 26, 2020

Toch gebeurde het, en dat komt omdat het helemaal niet zo onwaarschijnlijk is. Het is zelfs heel waarschijnlijk dat eens in de 50-100 jaar een bijzonder grote economische crisis plaatsvindt. Len Kiefer plaatste wat hij zag in de verkeerde wereld.

Als je beslissingen neemt, als je beleid maakt, moet je goed bedenken in welke wereld het zich afspeelt. In de extreme wereld moet je rekening houden met die dikke staart. Daar zit de massasterfte en de jarenlange diepe depressie.

Buiten de betrouwbaarheidsinterval

Een model met een betrouwbaarheidsinterval van 95% is daar levensgevaarlijk, omdat in die 5% die daarbuiten zit de Jeff Bezos van de virussen en economische crisissen rondloopt.

Voor de coronacrisis betekent dit dat het wijsheid is om eerst erg voorzichtig te zijn tot je precies weet hoe het zit met de verspreiding. Dus testen en meten. Geen gokje wagen. Ook bij Russische Roulette heb je 83% kans dat je het overleeft.

Voor de economische crisis betekent dit dat het wijsheid is om scenario's te maken voor een diepe depressie, en niet alleen de vier normale scenario's van het CPB. Wat doen we als dat gebeurt? Wat is dan onze strategie? Hoe kunnen we ons daar nu al op voorbereiden?

Dit is geen doemdenken, maar een rationele blik op gebeurtenissen in de extreme wereld. Nassim Taleb schrijft hierover in De Zwarte Zwaan. Verplichte kost in deze tijd van extreme gebeurtenissen, lees dat boek drie keer!

Overigens, in het boek zul je ook lezen dat de coronacrisis geen zwarte-zwaan-gebeurtenis is. Want er is grote zekerheid dat er uiteindelijk weer een keer een grote wereldwijde epidemie zal plaatsvinden...