Amerikaanse lange arm fataal voor blockchainplatform Telegram (TON)

Durov maakte het nieuws via zijn eigen Telegramkanaal wereldkundig. “Helaas heeft een Amerikaanse rechtbank de totstandkoming van TON tegengehouden”, schrijft hij in het persbericht waar hij op Telegram naar verwijst. Een droom in duigen gevallen.

Netwerk stond klaar voor lancering

Naar verluidt stond Telegrams eigen blockchainplatform, Telegram Open Network, klaar om gelanceerd te worden. Een klein jaar geleden werd naar buiten gebracht dat een testversie ervan online was gezet en bleek dat externe ontwikkelaars al gestart waren met het bouwen van toepassingen.

“De afgelopen 2,5 jaar hebben een aantal van onze beste ontwikkelaars gewerkt aan het blockchainplatform en de bijbehorende cryptovaluta die we ‘Gram’ zouden gaan noemen”, schrijft Durov. “TON was met dezelfde principes ontworpen als Bitcoin en Ethereum, maar zou superieur zijn op het gebied van snelheid en schaalbaarheid.”

Telegram zou niet de eerste zijn geweest die de strijd aan gaat met de gevestigde orde. De afgelopen jaren zagen talloze nieuwe blockchainplatforms het licht, telkens met de belofte van verbeterde veiligheid, snelheid en schaalbaarheid. Tot dusver is het geen van de nieuwkomers gelukt om het Bitcoin echt moeilijk te maken, één van de deugden van Bitcoins enorme netwerkeffect.

Toch leek Telegram hoge ogen te gooien bij investeerders. Het bedrijf haalde maar liefst 1,7 miljard dollar op met een ICO en had aan middelen dus geen gebrek. Tel daarbij op dat het bedrijf ervaring heeft met het uitbrengen van succesvolle applicaties en al een enorme gebruikersgroep aan zich verbonden heeft.

De impact ervan zou vergeleken kunnen worden met die van Facebooks Libra, hoewel TON en diens munt, de Gram, nooit zoveel aandacht hebben gekregen als het Amerikaanse initiatief. Vermoedelijk was Gram minder spraakmakend omdat het niet is gepresenteerd als een potentiële nieuwe wereldmunt. De geheimzinnigheid waarmee het project omhuld is geweest zal er ook aan bijgedragen hebben.

‘Grams mogen niet worden verspreid’

Telegram is niet gevestigd in de Verenigde Staten, dus je vraagt je vast af waarom een Amerikaanse rechter de uitrol van TON heeft kunnen stoppen. Durov legt het uit met een voorbeeld.

“Beeld je in dat mensen geld inleggen om een goudmijn te bouwen. Het geproduceerde goud verdelen ze onderling. Dan komt er een rechter die het volgende aan de initiatiefnemers vertelt: ‘Veel mensen hebben geïnvesteerd in de goudmijn omdat ze winst wilden maken. Ze wilden het goud niet voor zichzelf, maar om het te verkopen aan anderen. Daarom mag je het goud niet aan de investeerders geven.”

Begrijp je het voorbeeld niet direct? “Geen zorgen, je bent niet de enige”, schrijft Durov. “Maar dit is precies wat er is gebeurd met TON (de mijn), de investeerders, en de Grams (het goud).”

De frustratie van Durov is voelbaar door de woorden van zijn blogpost heen. Hij kijkt terug op een maandenlang gevecht met de Amerikaanse SEC op verdenking van onrechtmatige verkoop van effecten. Op 24 maart kreeg Telegram een zogeheden preliminary injunction voor de kiezen. Dat is een uitspraak waarmee een rechter de gedaagde partij verbiedt bepaalde handelingen te verrichten, met als doel te voorkomen dat de status quo verandert voordat het definitieve oordeel is geveld.

Voor Telegram betekent het onder andere dat de aan investeerders verkochte Grams niet gedistribueerd mogen worden. Direct na de uitspraak maakte Telegram bezwaar. Daarin stond de vraag centraal of tokens verkocht aan investeerders buiten Amerika wel verspreid mochten worden. ‘Nee, daar had je eerder aan moeten denken’, meldt de rechter min of meer bij de afwijzing van dat verzoek. De magistraat wil voorkomen dat de tokens na distributie in het buitenland via een omweg alsnog bij Amerikanen terechtkomen.

Macht van de dollar

Hoewel het gevecht in de rechtbank pas net begonnen was, heeft Telegram vroegtijdig de handdoek in de ring gegooid. De precieze reden is onduidelijk, maar vermoedelijk heeft het te maken met een clausule die in het contract van investeerders is opgenomen. Zij hebben recht op (gedeeltelijke) terugbetaling als de Grams niet in omloop zijn gebracht vóór 30 april 2020. Die datum is reeds gepasseerd en het bedrijf kan investeerders ook geen duidelijkheid geven over of en wanneer de tokens dan wél de markt op komen: zo’n rechtszaak kan jaren duren.

“Helaas zijn we nog steeds afhankelijk van de Verenigde Staten op het gebied van geld en technologie”, schrijft Pavel. “De VS kan haar macht over de dollar en het globale financiële systeem gebruiken om toegang tot je bank of bankrekening weg te nemen. Het kan haar macht over Apple en Google gebruiken om apps uit de appstores te verwijderen.”

Beeldspraak waaruit moet blijken dat Telegram zelf niets te verwijten is: ‘overmacht’. Maar Pavel heeft vooraf moeten weten waar hij aan begon. De SEC staat immers niet bekend om z’n consistente optreden en duidelijke regels, en benadrukt die grilligheid nog eens met deze procedure. Als je dan zonder expliciete toestemming honderden miljoenen dollars ophaalt, moet je er niet gek van opkijken dat de toezichthouder op een strategisch moment een kijkje komt nemen. Gegokt en verloren!