Plotselinge koersval bitcoin: ‘deze zag niemand aankomen’

Op Twitter spraken zelf gerespecteerde traders hun verbazing uit. Normaliter zijn er wel waarschuwingssignalen te zien, maar die doemden deze keer nergens op. De positieve kant van dit verhaal is dat er een zogeheten V-shape recovery optrad, waarbij de correctie snel werd opgevangen door een krachtige opleving. Voor ons als vermogensbeheerders is het belangrijk om die heftige bewegingen te begrijpen, al is het nu dan met de kennis van achteraf. Wat was de eerste dominosteen, welke kettingreactie zette die in gang en welke omstandigheden gaven een extra tik? De vergelijking met eerdere correcties dit jaar vertelt ons daar veel over.

Zoals we al vaker hebben gezien, begon het allemaal met een grote verkooporder. Wat het domino-effect veroorzaakte – en ook dat herkennen we inmiddels – is dat er veel leverage in de markt zat. Met leverage wordt bedoeld dat beleggers met geleend geld een positie opzetten. Even een simpel rekenvoorbeeld voor het gemak: je legt 1000 euro in en krijgt dan een lening van 10.000 euro waarmee je bitcoin kunt kopen. Deze hefboomwerking lijkt interessant, maar zodra bitcoin 10 procent in waarde daalt, is je initiële inleg (de margin) verdampt en wordt de positie automatisch gesloten. De 9000 euro aan bitcoin wordt weer verkocht en drukt zo de koersen, terwijl de belegger niet alleen zijn inleg kwijt is, maar ook de liquidatietoeslag die bij de inleg werd meegenomen.

Precies zo’n liquidatiegolf overspoelde maandag het cryptodomein, waarbij bitcoins in groten getale terugstroomden naar de markt. Dit effect werd versterkt doordat in Amerika Labor Day gevierd werd, een traditionele banking holiday. Institutionele partijen waren dus niet actief, en door die afwezigheid kregen marketmaking algoritmes vrij spel, zonder menselijke interactie. Zodra dit soort algoritmes signalen van een beginnende paniek opvangen, veranderen zij meteen van strategie. Niet alleen de spread tussen biedingen (kooporders) en latingen (verkooporders) wordt vergroot, maar er worden ook veel minder stukken aangeboden. De toch al dunne orderboeken krijgen dan nog minder liquiditeit, waardoor de koers in een vrije val geraakt.

En toen gooide ether ook nog wat extra olie op het vuur. Er was namelijk enorm veel verkeer op het Ethereumnetwerk, waarschijnlijk ingegeven door de NFT-manie die momenteel heerst. Om hierin te handelen maken beleggers gebruik van de smart contract-mogelijkheden die Ethereum biedt, en de transactiekosten die zij hiervoor moeten betalen werden aanzienlijk opgetrokken. Vanwege het record aan handelsvolumes in NFT’s probeerde men ether tevergeefs van de ene naar de andere beurs te verschuiven, ontstonden er prijsverschillen tussen de verschillende exchanges en brak er uiteindelijk chaos uit. En de gevolgen, tja, die zijn bekend.

Chaos en paniek, dus, maar ook een correctie die te verklaren is en een voorspoedig herstel. Waar de markt zijn evenwicht hervindt, zullen we in de komende dagen gaan zien, maar op de lange termijn zien de ontwikkelingen er nog steeds gunstig uit. Dat lijkt ook de heersende stemming onder AMDAX-klanten, want wij zagen de forse koersval niet weerspiegeld in een paniekreactie. Domino is waarschijnlijk toch niet hun favoriete spelletje. Liever een potje schaken, vermoed ik, met een doordachte strategie.