Is marktmanipulatie verboden?

Marktmanipulatie

Het manipuleren van de markt is namelijk aan de orde van de dag in de crypto-wereld. Buy en sell walls om de prijs te onderdrukken. Pump-and-dump-groepen die met z'n allen kopen en weer verkopen. Verspreiden van geruchten en handelen met voorkennis. We weten dat het gebeurt en we herkennen de patronen in de koersen.

Waarom zouden de betrokkenen niet gewoon verantwoordelijkheid nemen voor wat ze hebben gedaan? Iedereen doet het toch? Een mogelijke reden is dat het misschien verboden is. Laten we dat eens onderzoeken.

Het manipuleren van koersen noemt de AFM marktmisbruik. Bij het handelen op de beurs mag men geen:

• Transacties verrichten of orders plaatsen die een onjuist of misleidend signaal geven over het aanbod, de vraag of de koers. Dat mag ook niet als je alleen maar verwacht dat ze een dergelijk signaal geven.
• Transacties verrichten of orders plaatsen waarmee de koers van een financieel instrument op een kunstmatig niveau wordt gehouden.
• Transacties verrichten of orders plaatsen en daarbij bedriegen of misleiden.
• Informatie verspreiden die een onjuist of misleidend signaal geeft over het aanbod, de vraag of de koers van een financieel instrument, terwijl het duidelijk is dat de informatie onjuist of misleidend is.
• Transacties verrichten met gebruik van voorwetenschap.

Ook op Europees niveau is het geregeld. Daar noemen we het market abuse:

The European Market Abuse Regulation (MAR), is applicable in the Netherlands. The MAR is intended to guarantee the integrity of European financial markets and increase investor confidence. Any unlawful behaviour in the financial markets is prohibited. The concept of market abuse typically consists of insider dealing, unlawful disclosure of inside information, and market manipulation.

In bijna alle landen is market manipulation verboden. Ook in de Verenigde Staten, waar veel van de hoofdrolspelers wonen. Op Wikipedia staat een mooie lijst van manieren waarop handelaars dat kunnen doen:

• Churning / wash trade: Het plaatsen van transacties om het de indruk te wekken dat een effect meer verhandeld wordt dan feitelijk het geval is. Soms worden effecten tussen meerdere handelaren verhandeld in een soort verkoopcaroussel alvorens ze geleidelijk aan bij het publiek gedumpt worden.
• Stock bashing: Het verspreiden van negatieve geruchten om de prijs van een aandeel te drukken.
• Ramping the market: Door middel van transacties de koers positief beïnvloeden, bijvoorbeeld door in korte tijd een grote hoeveelheid van een bepaald effect op te kopen.
• Bear raid: Het tegengestelde van ramping, de koers van een aandeel wordt kunstmatig onderuitgehaald door short te gaan of een groot pakket ineens op de markt te koop aan te bieden.
• Lure and Squeeze: De koers van een bedrijf wordt eerst negatief beïnvloed waarbij de fraudeurs short gaan door putopties te plaatsen. Wanneer de prijs op het minimum is worden de putopties massaal verzilverd waarna de koers van het aandeel omhooggejaagd wordt. De fraudeurs kopen nu de aandelen terug om direct callopties te plaatsen en opnieuw een klapper te maken.
• Pump and Dump: Dit is feitelijk het omgekeerde van Lure and Squeeze. De fraudeurs jagen de prijs van een aandeel omhoog en verkopen ze dan tegen hoge prijzen aan overige marktdeelnemers. De fraudeurs gebruiken de koersstijging ofwel als lokmiddel (in dat geval gaat het om brokers), ofwel ze kopen de aandelen laag in om hoog te verkopen. De koers wordt dus eerst 'opgepompt' (pump) waarna de aandelen worden gedumpt op de markt ('dump'). De koers keert nadien terug naar de originele waarde en de kopers lijden verliezen. Penny stocks worden vaak geassocieerd met pump and dump omdat ze erg gevoelig zijn voor deze vorm van marktmanipulatie.

Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Marktmisbruik.

Crypto is toch ongereguleerd?

De vraag is of handel in crypto valt onder deze regels, en zo ja, welke regels dan van toepassing zijn. Die van het land waar de exchange gevestigd is? Of waar de handelaar woont?

Thomas Bollen schreef hier in november 2017 een artikel over: Waarom toezichthouders niet ingrijpen in het casino van cryptocurrencies. In het kort komt het erop neer dat ICO's, tokens en coins op dit moment niet voldoen aan de criteria die ze onder de regulering van de AFM brengen:

De AFM geeft hiermee aan dat de huidige juridische kaders geen mogelijkheid bieden om het onontgonnen terrein van cryptocurrencies te reguleren.

Hetzelfde geldt voor de de Europese Centrale Bank:

‘Het valt niet binnen de macht van de ECB om cryptocurrencies te verbieden of reguleren,’ antwoordde ECB-president Mario Draghi in het Europese Parlement op vragen van de Nederlandse europarlementariër Cora van Nieuwenhuizen.

In de Verenigde Staten ligt het iets anders. Daar zien zowel de SEC als de CFTC de markt van cryptovaluta als hun terrein:

Because virtual currencies are considered commodities, the Commodity Futures Trading Commission’s (CFTC) also has oversight under the Commodity Exchange Act (CEA).

In een memo waarschuwt de CFTC bijvoorbeeld voor pump & dump schemes, en looft flinke beloningen uit voor klokkenluiders die informatie geven waaruit een veroordeling totgeldstraf volgt

Wilde westen

De cryptomarkten worden vergeleken met het wilde westen vanwege het ontbreken van regels en wetten. Inderdaad, regelgeving van uit de overheid ontbreekt nog. Maar dat betekent niet dat er helemaal geen regels en wetmatigheden zijn. 

Elke blockchain heeft allerlei regels die vastliggen in code, zoals de beloning per block en het totale aantal munten dat ooit gemaakt zal worden. Daar is geen regulatie voor nodig, zoals dat wel nodig is bij een centrale bank die geld kan bijdrukken.

Daarnaast gelden de natuurlijke wetmatigheden van vraag en aanbod. Een pump & dump kan best de koers op korte termijn versturen, maar de koers van een solide project zal er op lange termijn geen last van hebben.

De wat meer anarchistische mensen vinden juist het ontbreken van regulatie het mooie aan cryptovaluta. Maar er is ook wat te zeggen voor meer regulatie.

De verwachting is dat grote investeerders zoals beleggingsfondsen en pensioenfondsen pas zullen instappen als er wat meer toezicht en regulatie is. En juist dat grote geld kan helpen om de markten stabieler te maken. Het zorgt voor meer liquiditeit op exchanges en maakt het lastiger voor boefjes om de markt te manipuleren. Er is dan namelijk veel meer geld nodig om de koers naar je hand te zetten.

Marktmanipulatie zal er altijd zijn

Het beste kun je maar gewoon weg blijven bij alles wat riekt naar marktmanipulatie. Zoek mooie projecten (fundamentele analyse), een goed instapmoment en goede uitstapmomenten (technische analyse). En houd er rekening mee dat de koers soms iets geks doet.

Want marktmanipulatie zal er altijd zijn, zelfs in een streng gereguleerde markt. In januari 2018 kregen de Deutsche Bank, USB en HSBC samen 46 miljoen dollar boete voor manipuleren van de goudmarkt. Misschien herinner je het Libor-schandaal nog. Grote banken manipuleerden de rente en kregen miljarden aan boetes.

De kunst is om de manipulatie te bespelen. Zie het gebeuren en maak er gebruik van. Je kunt daar veel mee verdienen en veel mee verliezen. Dus wees voorzichtig. En is dat niets voor jou? Zoek dan een mooi project en bewaar 'm voor een paar jaar!